Հեղինակ՝ Անի Մանգասարյան
Ամեն կնճիռս ցավ ապրած մի պատմություն է
2023-ին Արցախից բռնի տեղահանված Սվետլանա Խաչատրյանը իր կյանքը հարազատ հողից հեռու չի պատկերացնում։
Սվետլանա տատի 80-ամյակը մեծ շուքով նշել են Ստեփանակերտում։ «Նադեժդա» սրահում էր, հիշում է թոռների խոստումը՝ թե բաբո, մեկ էլ
90-ամյակդ ենք էստեղ նշելու:

Անցել է արդեն 8 տարի, ու այս ընթացքում նա եւս երկու պատերազմ է տեսել:
«Եթե իմանամ, որ էս ընթացքում վերադառնալու ենք՝ էլի կապրեմ»,- ասում է Սվետլանա Խաչատրյանը, որը ողջ կյանքն Արցախում է ապրել:
Ստեփանակերտում նրան շատերն էին ճանաչում որպես «երեխաներին ծամոն բաժանող բաբո», «տեղահանվածների համար հագուստ հավաքող Սվետա բաբո», հետո՝ «հացի հերթերից անպակաս բաբո»: 2020-ի պատերազմից հետո աշխատել է հացի կրպակում, երիտասարդ տարիներին զբաղվել է կար ու ձևով, հետո սեփական փոքր խանութն է բացել:













«Ամբողջ կյանքումս օգնել եմ մարդկանց՝ ինչով կարողացել եմ: Աստված էլ վերևից նայել է
ու ինձ խնայել»։
Չորս աղջիկ եւ մեկ տղա է ունեցել, հետո ծնվել են 14 թոռները և 27 ծոռները: Միշտ հաշտ-համերաշխ են ապրել։ Սվետան ասում է, պայքարել է, որ երեխաներն իրար մոտ լինեն, շփումը՝ ջերմ, իրարից չկտրվեն։
«Միայն փոքր աղջկաս ընտանիքն է Ռուսաստանում, 90-ականներին էին գնացել, մյուսներն իրենց էրեխեքով Ստեփանակերտում էին»։



















Խաչատրյանների գերդաստանը՝ Սվետա տատի հետ
Խաչատրյանները Ստեփանակերտից դուրս են եկել 2023-ի սեպտեմբերի 29-ին: 1941-ից պատերազմների դառնությունն ապրած Սվետա տատը երբեք չէր մտածել, որ մի օր ստիպված կլինի տնից հեռանալ՝ անվերադարձ:
«Իմ ամեն մի կնճիռը ցավ ապրած մի պատմություն ունի»:
Որդու, հարսի և թոռան հետ ժամանակավորապես տեղավորվել է Երեւանում՝ Նազիկենց տանը: Առանց նրա սեղան չի նստում ու
չգիտի՝ Նազիկից հեռու ինչպես է հարմարվելու:
«Ինքն էն հեզիկ-նազիկ աղջիկն է, որ իմ ընտանիքի առաջ տան դուռը բացեց նաև 2020-ին, թոռանս ընկերոջ հորաքույրն է: Աստված ինձ քույր է պարգևել: Ասում եմ՝ Նազիկ, առանց քեզ ի՞նչ կանեի: Ասեք՝ տեսնեմ, էս տարիքում էլ ոնց կարելի է շնորհակալություն հայտնել»:
Շնորհակալական նամակ է գրել Նազիկին, բայց տալու է, որ կարդա միայն իր գնալուց հետո:
Սեղանին Ստեփանակերտից Երեւան գաղթի ճանապարհով անցած, խնամքով պահված ընտանեկան լուսանկարներն են: Բոլորը հավաքել ու բերել է, ասում է ՝ իր հարստությունն էլ սա էր:

Ծրարներում իր մանկության եւ երեխաների լուսանկարներ են՝ ամուսնու մակագրություններով: Հիշողությունից, իհարկե, դեռ չի դժգոհում, բայց բոլոր նկարների հետևում գրված են անունները, տարիքը և տարեթվերը:
Նկարները հիշողություններ են արթնացնում։ Նազիկի տանը մեկ էլ մի պատշգամբ կա, որից տեսարանն իր Ստեփանակերտի տանը շատ է նման։
«Երևում են ավտոտնակներ, շենքեր, ծառեր, կառուցվող նոր շինություն: Մի պահ ասում եմ ՝ էս Ստեփանակերտու՞մ եմ, իմ տա՞նը՝ Սարոյան 5, 41 բնակարանո՞ւմ: Ասում եմ՝ Նազիկ, կարո՞ղ է խելքս գնում ա, գալիս...»:
Սվետա տատը մտավախություններ ունի, որ էլ չի վերադառնալու Արցախ։ Այդուհանդերձ, փորձում է իրեն սփոփել ու հարմարվելու ինչ-որ միջոցներ գտնել, ապրել Հայաստանում։ Թոռներն ուզում են Ռուսաստան տանել, ոչ մի կերպ այդ մտքի հետ չի հարմարվում՝ Ստեփանակերտից այդքան հեռու ո՞նց կապրի։

© 2024 ՄՆԿ

Ծրագիրը ֆինանսավորվում է Եվրոպական միության կողմից։

Made on
Tilda